Tükenmişlik sendromu, çalışmakta olan bireylerde belli bir süreden sonra yorgunluk hissi beraberinde hayal kırklığına uğrama ve sonucunda işi bırakmayla sonuçlana bilen bir durumdur. Motivasyonel olarak mod düşüklüğü ve enerji kaybına uğrama görülmektedir. Stress ve sıkıntı kaynaklı yaşanan iş alanlarında daha çok görülmektedir.Stresse nasıl başa çıkması gerektiğini bilmeme ve iş odaklı çalışılması sonucunda oluşan durum olmaktadır.Mesleğin de kişi kendine yetemediğini yada yaptığı işler motivasyonel olarak destek göremediğinde kendini eleştirmeye ve sorgulamaya başlar tatminkarlığı düştüğünde aslında ben başarılı değilim, ben eskisi gibi çalışamıyorum ve verimli değilim düşüncesi oluştuğunda aslında bize tükenmişlik sendromunun ışıklarını yakmaya başlamıştır.En çok tükenmişi sendromu yüz yüze çalışma gruplarında yer alan kişilerde oluşmaktadır.
Tükenmişlik Sendromu Semptomları
Tükenmişlik sendromunun birçok belirtisi farklı alanlarda oluşmakta olup davranışlarımızda, zihnimizde ve bedensel olarak belirtilerine rastlarız.
• Yoğunlaşan değersizlik hissiyatı,
• İçsel huzursuzluk,
• İşe odaklanmada güçlük çekmesi,
• Kaygı,
• Öfkeyi kontrol etmekte güçlük çekmesi ,
• Tatmin olamama,
• Dikkatin devamlı olarak dağılması,
• Kolay sıkılması her işte,
• Sorumluluktan kaçması,
• Yoğun Terlemesi,
• Uyku Problemleri,
• Kalp atışlarındaki değişimlerin değişiklik göstermesi,
• Aşırı yorgunluk,
• Enerji düşüklüğü,
• Savunma ve Suçluluk duygusunun yoğunlaşması,
Tükenmişlik sendromunda olup olmadığınızı anlamak için kendinize sorabileceğiniz sorular aşağıda yer almaktadır:
• İş kaynaklı kendini tükenmiş hissedip duygusal olarak kendini sorguluyor musun?
• Uyandığım enerjik değil miyim?
• İş kaybına uğruyor muyum?
• Yaptığım işin yararsız olduğunu düşünüyor muyum?
Bu gibi sorular kendiniz ve hissettikleriniz hakkında fikrinizin oluşmasını sağlar. Verdiğiniz cevaplar olumluysa profesyonel destek almalısınız.
Tükenmişlik Sendromunun Önüne Geçebilir miyiz?
Yaşadığımız duygu durum değişikliğini bedensel yakınmalarımızı ve duygusal yetersizlik hislerimizi olumlu yorumlamalarla sorgulayabilmeliyiz.Daha iyisi nasıl olur? yada ne olsa sizi mutlu eder? Yetersizlik hissettiğiniz durumları sorgulaya bilmek ve farkındalığımızın olması bizi doğru yorumlamaya yönlendirecektir.Sendromun kontrolden çıkması iş hayatımızla birlikte özel hayatımız yansımasına bununla birlikte aile yaşantımıza etki etmesi olasıdır.Olası bir durumda maddi ve manevi olarak kayıplar yaşanmaktadır.Önem olarak işte yapılan görevlerin ev ortamına aktarılmaması, molalar vererek çalışma ,verim odaklı çalışma sistemi, motivasyon arttırıcı faaliyetlere katılma, bireysel zaman geçirimi,sanatsal ve sportif faaliyetlere aktif katılıma gibi seçenekler çoğaltılabilinir.
Uzman Klinik Psikolog
Elif ATABAY